het revolutietijdvak als kennisdepot
- Categories
- Article/Artikel
- Magazine Title
- De Groene Amsterdammer
- Magazine Year
- 2020
- Magazine Number
- 39
- Creator
- Koekkoek, René
- Thesaurus
- democratie, Franse Revolutie, politieke theorieën, geleerde vrouwen, pioniers, politieke participatie, Frankrijk, Nederland, Verenigde Staten, 18e eeuw, 2010-2019, 2020-2029, 21e eeuw
- Description
- Essay over het belang van de Franse Revolutie voor het begrijpen van de crisis in de meeste democratieën in 2020, aan de hand van de diagnose van de ontsporing van de Franse Revolutie in 1792-1794 door barones, essayiste en salonnière Germaine de Staël (1766-1817), ook bekend als Madame de Staël, en rond 1800 een van Napoleons mondigste critici. Haar politieke denken kwam tot uiting in haar salon, een uitvalsbasis voor gematigden en andersdenkenden, en haar geschriften over o.a. liberale en republikeinse vrijheid en over publieke opinie. Er wordt een parallel getrokken met de 'acclamatiedemocratie' aan het begin van de eenentwintigste eeuw, waarin de stille afwezige of afwijkende mening verloren gaat in het lawaai van het luidkeels instemmen, discussie en debat van ondergeschikt belang zijn en de zelfbenoemde verlichte klasse het veronderstelde niet-verlichte deel - vaak de stemmers op populisten - uitsluiten. De problemen zijn grotendeels hetzelfde: Wat zijn de grenzen van gelijke rechten? Wat is goed burgerschap? Hoe komen politieke mobilisatie en engagement tot stand? Wanneer is maatschappelijke verdeeldheid gevaarlijk? Hoe verhoudt het recht van de vrijheid van meningsuiting zich tot de bescherming van de democratische rechtsstaat?