l
e 3aaröano.
Moensöao t5 iftovember 1893.
1R°. 33.
EVOLUTIE.
WEEKBLAD YOOR DE YROUW.
Onder medowerkinj: van D. DE CLKRCQ, Stiermarken; mr. Louis FRANK, Brussel: SORANUS en VIR. Amsterdam; on do Dames: KLISE VAN CALCAR. 's-llajro; KMIIJK
CL-AKYS, Gent; Auo. FICKKRT en OTTILIK TURNAIT, bostnurslodon v/d Vrouwenbond, WMMj WARNER SNOAD on llr» GRENEELL, bestuursleden van AVnmons I'roirressive
Society, Londen; JOIIANNA, schrjjfstor van «hot.Iïecht der Vrouw, Oenèvo; MARIK POPKLIN, doctor in do rechten, Brussel; STELLINGWERF—JENTINK, Leeuwarden; 11. COHKN,
W. DRUCKER, TH. SCHOOK—HAVER, JOH. SCHMIDT, Ainstordam.
Abonnementsprijs per 3 maanden, ƒ 0.75
Voor België
„ 0.S2
5
't Overige Buitenland en Ned.-Indië „ 1.02*
Afzonderlijke nummers
. . . . „ 0.03
Bureau van Redactie en Administratie:
SAK F» HAT" II
3 A.KK: 6 1 ,
AMSTERDAM.
AdvertentiCn per regel . . . . ƒ 0.15
Groote letters naar plaatsruimte.
Boekaankondigingen per regel . „ 0.10
en 4/3 maal.
Aanvragen om betrekkingen . . „ 0.25
IIIIIIIIINIIIIIIIIIII
Verkrijgbaar nnn alle Kiosken. J. F. A. Vlaanderen,
tVoIveiiNtraat 14, M. P. Karsdorp, vnn Woiiwtriml :!1 te
Amsterdam en P. Kehaper. Warmoesstraat,niiigeii
ii ,1 Cents per nummer.
IIIIIIII in .i i.i 11111111111 II i>i i iii in II II ii 111111 ii 11 n in 111 ii 1111111 111
i-» I N H O U D. » -
VrwiiwrnJirlieid.
Onderzoek naar li< < Vlldl-rNchn».
l.lic.v SIOIK'.
Kimii'ii de <* reuzen.
Vim uil
AÉnrtntthk
• II II ii II 11 ri II ii i n II ui ui urn II II II II II II in i II II 11 ui in II i II i
IDuouwenarbefb.
VII.
Verrukkelijk ! Millioenen bij millioenen opgeleid in een
vak, zonder daarbij ook maar eenigszins rekening te houden met aanleg of geschiktheid. Heerlijk vooruitzicht voor
de vrouw, sultanische toekomst voor den man ! 20, 30
sollicitanten voor e'e'n opengevallen concubine-huishoudstersplaats ! En als daarbij dan nog de dag aan dag meer
besprokene coöperatieve keukens inheemsch worden ? De
stoomwasscherijen het huiswasschen verdringen ? De verwarmingsbuizen het kachels-aanmaken onnoodig maken ?
De verstel-ateliers het huisnaaien remplaceeren ? De kinderen op de scholen worden gebaad ? Het leven, nolens
volens, communistischer wordt ? Wat de vrouw, die slechts
koken, wasschen en breien geleerd heeft, alsdan hooge
arbeidswaarde hebben zal 1
Werkelijk, is het ten allen tijde dwaas geweest velen
tot e'e'n vak op te leiden, in het heden met zijne snelle
wisselingen, is het bepaald krankzinnig. Niemand gewaagt
dan ook van zoo iets onbeholpens voor den man. Denkt
eens, dat iemand voorsloeg voortaan alle mannen voor
schoenmakers groot te brengen, omdat zij .... in de toekomst kinderen konden krijgen en eerste vereischte voor
deze is, schoenen te hebben; zou *zoo iemand niet hard
kans loopen in een gekkenhuis opgesloten te worden ?
En toch, wat voor verschil tusschen dat de vrouw dringen
naar e'én bedrijf, één doel, en dit voorstel? Of komt soms
schoenen lappen en vervaardigen het gezin minder te stade
dan kleedeien verstellen ?
Maar enkele vakken zullen der vrouw gereserveerd worden ! Welke ? Domme vraag ! natuurlijk die, welke öf
weinig, of niets betalen. Het dalen en rijzen van een vak
toch is af te meten naar het zich bevinden in handen van
man of vrouw, wat Draigu deed zeggen : Het is of
al wat de vrouw aanraakt zich verpulveriseert. Zoolang
het weven geen broodwinning was, was het vrouwenwerk,
bakken, brouwen, malen eveneens. In het jaar 1000, den
tijd van het zwaard, wees men der vrouw de toen verachte
agricultuur als haar emplooi aan, thans, nu zelfs een adellijk
heer er niets in ziet te boeren, jaagt men haar van liet
land. Spinnen en borduren, inleggen en corserveeren, eenmaal zoovele onbetaalde huishoudelijke bod rij ven, behoorden
vroeger tot het departement der vrouw ; in het heden, nu
de groot-industrie dat alles heeft geconcentreerd in de fabriek,
er loonarbeid van heeft gemaakt, dringt men de vrouw
uit de fabriek en. als morgen het op anderen voet geschoeide
huishouden salaris af zal werpen, kan zij er zeker van zijn
ook daaruit verdreven te worden — tegenwoordig hebben
wij reeds huizenschoonmakers, glazenwasschers, koks, hofmeesters in hotels en op booten, en wie ter wereld spreekt
van directrices bij het inrichten van stoomwasscherijen ?
Te midden der allen arbeid in-beslag-neniende machines te
verklaren, dat men de vrouw die vakken wil laten, welke
liggen buiten stoom en fabriek, is op Machiavellische wijze
het hongerdoodvonnis over haar uitspreken.
Bovendien werkt dat separeeren van den arbeid juist
het tegenovergestelde uit van datgene wat men beoogt:
het schaadt in hooge mate het huwelijk. Wat vroeger
slechts op kleine schaal geschiedde en daardoor schier
onopgemerkt voorbij ging, neemt thans reusachtige vormen aan. Scheidde men vroeger de menschen, door den
een naar zee te sturen en ten oorlog uit te rusten en de andere tehuis te laten blijven, in het heden ismen op weg vrouwensteden en mannenstedon te doen geboren worden. De
fabriek is niet meer til de stad, zij is de stad. Eenrraal
zich ergens genesteld hebbende, is zij de broodgeefster,
Twente o. a. kan hier als voorbeeld dienen. Door nu bepalingen in het leven te roepen, die de een of andere
sekse verbiedt haar te betreden, verbiedt men deze
eigenlijk de stad en drijft naar een celibaat-periode,
waarbij die der middeneeuwen slechts kinderspel was en
waarvan Nottingham en Birmingham reeds enkele jaren
geleden staaltjes gaven. In deze eerste plaats toch, kant
en tricot-district, waren in 1869 10.000 vrouwen meer dan
mannen, terwijl Birmingham, ijzerdistrict, terzelfder tijd
105 mannen op de 100 vrouwen telde.
Maar de zedelijkheid! De onkuischheid, voortspruitende
uit dat samenwerken! Laat men maar gerust zijn, heel
veel erger dan het op dit punt is, kan het al niet. „La
e 3aaröano.
Moensöao t5 iftovember 1893.
1R°. 33.
EVOLUTIE.
WEEKBLAD YOOR DE YROUW.
Onder medowerkinj: van D. DE CLKRCQ, Stiermarken; mr. Louis FRANK, Brussel: SORANUS en VIR. Amsterdam; on do Dames: KLISE VAN CALCAR. 's-llajro; KMIIJK
CL-AKYS, Gent; Auo. FICKKRT en OTTILIK TURNAIT, bostnurslodon v/d Vrouwenbond, WMMj WARNER SNOAD on llr» GRENEELL, bestuursleden van AVnmons I'roirressive
Society, Londen; JOIIANNA, schrjjfstor van «hot.Iïecht der Vrouw, Oenèvo; MARIK POPKLIN, doctor in do rechten, Brussel; STELLINGWERF—JENTINK, Leeuwarden; 11. COHKN,
W. DRUCKER, TH. SCHOOK—HAVER, JOH. SCHMIDT, Ainstordam.
Abonnementsprijs per 3 maanden, ƒ 0.75
Voor België
„ 0.S2
5
't Overige Buitenland en Ned.-Indië „ 1.02*
Afzonderlijke nummers
. . . . „ 0.03
Bureau van Redactie en Administratie:
SAK F» HAT" II
3 A.KK: 6 1 ,
AMSTERDAM.
AdvertentiCn per regel . . . . ƒ 0.15
Groote letters naar plaatsruimte.
Boekaankondigingen per regel . „ 0.10
en 4/3 maal.
Aanvragen om betrekkingen . . „ 0.25
IIIIIIIIINIIIIIIIIIII
Verkrijgbaar nnn alle Kiosken. J. F. A. Vlaanderen,
tVoIveiiNtraat 14, M. P. Karsdorp, vnn Woiiwtriml :!1 te
Amsterdam en P. Kehaper. Warmoesstraat,
ii ,1 Cents per nummer.
IIIIIIII in .i i.i 11111111111 II i>i i iii in II II ii 111111 ii 11 n in 111 ii 1111111 111
i-» I N H O U D. » -
VrwiiwrnJirlieid.
Onderzoek naar li< < Vlldl-rNchn».
l.lic.v SIOIK'.
Kimii'ii de <* reuzen.
Vim uil
AÉnrtntthk
• II II ii II 11 ri II ii i n II ui ui urn II II II II II II in i II II 11 ui in II i II i
IDuouwenarbefb.
VII.
Verrukkelijk ! Millioenen bij millioenen opgeleid in een
vak, zonder daarbij ook maar eenigszins rekening te houden met aanleg of geschiktheid. Heerlijk vooruitzicht voor
de vrouw, sultanische toekomst voor den man ! 20, 30
sollicitanten voor e'e'n opengevallen concubine-huishoudstersplaats ! En als daarbij dan nog de dag aan dag meer
besprokene coöperatieve keukens inheemsch worden ? De
stoomwasscherijen het huiswasschen verdringen ? De verwarmingsbuizen het kachels-aanmaken onnoodig maken ?
De verstel-ateliers het huisnaaien remplaceeren ? De kinderen op de scholen worden gebaad ? Het leven, nolens
volens, communistischer wordt ? Wat de vrouw, die slechts
koken, wasschen en breien geleerd heeft, alsdan hooge
arbeidswaarde hebben zal 1
Werkelijk, is het ten allen tijde dwaas geweest velen
tot e'e'n vak op te leiden, in het heden met zijne snelle
wisselingen, is het bepaald krankzinnig. Niemand gewaagt
dan ook van zoo iets onbeholpens voor den man. Denkt
eens, dat iemand voorsloeg voortaan alle mannen voor
schoenmakers groot te brengen, omdat zij .... in de toekomst kinderen konden krijgen en eerste vereischte voor
deze is, schoenen te hebben; zou *zoo iemand niet hard
kans loopen in een gekkenhuis opgesloten te worden ?
En toch, wat voor verschil tusschen dat de vrouw dringen
naar e'én bedrijf, één doel, en dit voorstel? Of komt soms
schoenen lappen en vervaardigen het gezin minder te stade
dan kleedeien verstellen ?
Maar enkele vakken zullen der vrouw gereserveerd worden ! Welke ? Domme vraag ! natuurlijk die, welke öf
weinig, of niets betalen. Het dalen en rijzen van een vak
toch is af te meten naar het zich bevinden in handen van
man of vrouw, wat Draigu deed zeggen : Het is of
al wat de vrouw aanraakt zich verpulveriseert. Zoolang
het weven geen broodwinning was, was het vrouwenwerk,
bakken, brouwen, malen eveneens. In het jaar 1000, den
tijd van het zwaard, wees men der vrouw de toen verachte
agricultuur als haar emplooi aan, thans, nu zelfs een adellijk
heer er niets in ziet te boeren, jaagt men haar van liet
land. Spinnen en borduren, inleggen en corserveeren, eenmaal zoovele onbetaalde huishoudelijke bod rij ven, behoorden
vroeger tot het departement der vrouw ; in het heden, nu
de groot-industrie dat alles heeft geconcentreerd in de fabriek,
er loonarbeid van heeft gemaakt, dringt men de vrouw
uit de fabriek en. als morgen het op anderen voet geschoeide
huishouden salaris af zal werpen, kan zij er zeker van zijn
ook daaruit verdreven te worden — tegenwoordig hebben
wij reeds huizenschoonmakers, glazenwasschers, koks, hofmeesters in hotels en op booten, en wie ter wereld spreekt
van directrices bij het inrichten van stoomwasscherijen ?
Te midden der allen arbeid in-beslag-neniende machines te
verklaren, dat men de vrouw die vakken wil laten, welke
liggen buiten stoom en fabriek, is op Machiavellische wijze
het hongerdoodvonnis over haar uitspreken.
Bovendien werkt dat separeeren van den arbeid juist
het tegenovergestelde uit van datgene wat men beoogt:
het schaadt in hooge mate het huwelijk. Wat vroeger
slechts op kleine schaal geschiedde en daardoor schier
onopgemerkt voorbij ging, neemt thans reusachtige vormen aan. Scheidde men vroeger de menschen, door den
een naar zee te sturen en ten oorlog uit te rusten en de andere tehuis te laten blijven, in het heden ismen op weg vrouwensteden en mannenstedon te doen geboren worden. De
fabriek is niet meer til de stad, zij is de stad. Eenrraal
zich ergens genesteld hebbende, is zij de broodgeefster,
Twente o. a. kan hier als voorbeeld dienen. Door nu bepalingen in het leven te roepen, die de een of andere
sekse verbiedt haar te betreden, verbiedt men deze
eigenlijk de stad en drijft naar een celibaat-periode,
waarbij die der middeneeuwen slechts kinderspel was en
waarvan Nottingham en Birmingham reeds enkele jaren
geleden staaltjes gaven. In deze eerste plaats toch, kant
en tricot-district, waren in 1869 10.000 vrouwen meer dan
mannen, terwijl Birmingham, ijzerdistrict, terzelfder tijd
105 mannen op de 100 vrouwen telde.
Maar de zedelijkheid! De onkuischheid, voortspruitende
uit dat samenwerken! Laat men maar gerust zijn, heel
veel erger dan het op dit punt is, kan het al niet. „La