19e Jaargang
Woensdag 8 November 1911
No. 15
Veertiendaagsch Blad voor de Vrouw.
Onder Redactie van: W. DRUCKER en TH. P. B. HAVER.
Abonnementsprijs per 3 maanden. . . f 0.75
Voor België, het overige Buitenland en
Ned Indië
„ 0.95
Afzonderlijke Nummers
„ 0.05
Bureau van Redactie en Administratie:
ROELOF HARTSTRAAT 131
AMSTERDAM.
Advertentiën per regel
f 0.15
Groote letters naar plaatsruimte.
Boekaankondiging per regel (en 4/3 maal) „ 0.10
Aanvragen en betrekkingen .....,, 0.05
INHOUD:
Ethisch Feminisme.
Dure tijden.
In- en Uitvallen.
Binnen de Grenzen.
Uit den Vreemde.
Feuilleton.
Advertentiën.
Ethisch Feminisme.
Geen enkel stelsel komt ooit tot wasdom, zei Clemence
Royer, zij die Darwin in figuurlijken zin een oorvijg
toediende door als vrouw, ergo in zijn oog een minderwaardige, zijn werken om te zetten in het Fransch en een
niet minder geweldigen kaakslag toebracht aan Proudhon,
verplicht om met haar, die volgens hem slechts kon zijn
//menagère ou courtisane", den eereprijs te deelen, uitgeschreven door het Kanton Vaud voor het oplossen van
een hoogst wetenschappelijk probleem. De menschheid
toch, volgens haar, heeft de rustelooze eigenaardigheid van
als eenig systeem opschiet, dadelijk daarnaast een ander
te genereeren, geboren wordende om zijn voorganger te
verdringen en voorbestemd om op zijn beurt verdrongen
te worden. De luyden doen daaromtrent als het met dominosteenen spelend kind, dat zijn muurtje bouwt, omgooit,
weder opbouwt en opnieuw omgooit, schaterlachend als
de boel ontrolt en met oogen, straal-tintelend van enthousiasme, weder stapelend steen op steen. De eerste idee
leeft het kortst, de tweede iets langer; de derde, vierde,
vijfde, heeft zelfs kans het uit te houden jaren op jaren,
wijl er gewoonlijk alsdan zelfs geen sprake meer is van
de idee of het principe, edoch uit de laatste afstammeling
slechts is gegroeid een weeke, kneedbare massa, zoo volkomen zich formeerende naar de uitwendige behoeften,
zoodanig zich accommodeerende met ieders willen, dat
niemand zich de moeite geeft tegen hem in opstand te
komen. Elke groote hervorming van beginsel bruisende
champagne van zoo exquis merk, dat slechts zeer weinig
bevoorrechten een dropske er van kunnen bemachtigen; naarmate de toevloed liefhebbers evenwel grooter wordt en
nieuwe, minder consciëntieuze schenkers arriveeren, slechts
bedacht op groote clientèle, wordt water gemengd in den wijn,
totdat ten langen leste er niet heel veel anders is dan dit,
ergo ieder zich kan laven en gelaafd worden, alleen langs
suggestieven weg nog iets te ontdekken valt van heteêle
druivensap. Edoch, in den tijd die daar ligt tusschen het
onvervalschte en de verwatering, wordt de massa geïmpregneerd met de het lichaam doortintelende aroma, die
nawerkt eeuwen en eeuwen. Waar zijn na 1900 jaren
de werkelijke volgelingen van Christus? Is de reformatie
niet opgegaan in een farizeïsche letterzifterij ? Maar toch,
maar toch hebben beide grootsche hervormingen denkomwentelingen aangebracht, waartegen na zooveel honderden van jaren het oude nog worstelt, maar die doorsijpelen
en doorsijpelen, immer en immer weder de schijn-adherenten dwingende, a contre-coeur, tot het afstand doen
van voorrechten, niet passende in het kader van de lang
vervlogen, maar in naam aangehouden prediking. Misschien
zelfs, en een schouwen der geschiedkundige gebeurtenissen
geeft grond het te gelooven, moeten tot pulver zijn verstoven die tweede, derde, vierde, vijfde ban om de eerste,
als een andere phenix, uit zijn asch te doen herrijzen.
Welgelukzalig hij, die inj^Se van den nectar genoot,
edoch dwaas hij die meendij dat goede drank geschikt
is voor deze'aarde! Elke niewve leer roept te voorschijn
een heirleger predikers mei eigen, soms frissche, maatvaak retrogradataire meeningen, die mede uitgaan om te
verkondigen het nog ongekende. Een aanwinst die herders
slechts, als zij niet zijn fervente propagandisten. Niemand doet een nieuw beginsel zooveel kwaad, als hij of
zij die a tort et a- travers aanhangers wint, alleen lettende op
quantiteit, niet op qualiteit. Niemand heeft Jezus woorden meer verbroddeld, diens willen en streven meer gedoofpot, meer verdonkeremaand dan Paulus. Hoe kon het
anders! Persoonlijk had hij hem niet gekend, niet gehoord,
en begrepen heeft hij hem nooit. Niet behooren tot eenige
partij, niet willen scheppen een vast omlijnde leer, lag
toen als nu boven het begrip der menschen. Zelf-denken,
zelf-onderzoeken, zelf-oordeelen, goed-doen zonder aan den
eindpaal de belooning, toen als nu een hoog-voelen, gaande
boven het begrip der massa. Om deze te lokken immer
noodig phrasen, beloften, voorspiegelingen van toekomstige
heerlijkheden, de schitter-tinteling van een reusachtiger!
fantasie-brillant, die het zonder moeite kan bemachtigen,
alleen maar door op te volgen het hocus-pocus van den
voorganger, die, lang niet altijd ter kwader trouw, zijn
doel hoopt te bereiken door het werven van een meerder-
Woensdag 8 November 1911
No. 15
Veertiendaagsch Blad voor de Vrouw.
Onder Redactie van: W. DRUCKER en TH. P. B. HAVER.
Abonnementsprijs per 3 maanden. . . f 0.75
Voor België, het overige Buitenland en
Ned Indië
„ 0.95
Afzonderlijke Nummers
„ 0.05
Bureau van Redactie en Administratie:
ROELOF HARTSTRAAT 131
AMSTERDAM.
Advertentiën per regel
f 0.15
Groote letters naar plaatsruimte.
Boekaankondiging per regel (en 4/3 maal) „ 0.10
Aanvragen en betrekkingen .....,, 0.05
INHOUD:
Ethisch Feminisme.
Dure tijden.
In- en Uitvallen.
Binnen de Grenzen.
Uit den Vreemde.
Feuilleton.
Advertentiën.
Ethisch Feminisme.
Geen enkel stelsel komt ooit tot wasdom, zei Clemence
Royer, zij die Darwin in figuurlijken zin een oorvijg
toediende door als vrouw, ergo in zijn oog een minderwaardige, zijn werken om te zetten in het Fransch en een
niet minder geweldigen kaakslag toebracht aan Proudhon,
verplicht om met haar, die volgens hem slechts kon zijn
//menagère ou courtisane", den eereprijs te deelen, uitgeschreven door het Kanton Vaud voor het oplossen van
een hoogst wetenschappelijk probleem. De menschheid
toch, volgens haar, heeft de rustelooze eigenaardigheid van
als eenig systeem opschiet, dadelijk daarnaast een ander
te genereeren, geboren wordende om zijn voorganger te
verdringen en voorbestemd om op zijn beurt verdrongen
te worden. De luyden doen daaromtrent als het met dominosteenen spelend kind, dat zijn muurtje bouwt, omgooit,
weder opbouwt en opnieuw omgooit, schaterlachend als
de boel ontrolt en met oogen, straal-tintelend van enthousiasme, weder stapelend steen op steen. De eerste idee
leeft het kortst, de tweede iets langer; de derde, vierde,
vijfde, heeft zelfs kans het uit te houden jaren op jaren,
wijl er gewoonlijk alsdan zelfs geen sprake meer is van
de idee of het principe, edoch uit de laatste afstammeling
slechts is gegroeid een weeke, kneedbare massa, zoo volkomen zich formeerende naar de uitwendige behoeften,
zoodanig zich accommodeerende met ieders willen, dat
niemand zich de moeite geeft tegen hem in opstand te
komen. Elke groote hervorming van beginsel bruisende
champagne van zoo exquis merk, dat slechts zeer weinig
bevoorrechten een dropske er van kunnen bemachtigen; naarmate de toevloed liefhebbers evenwel grooter wordt en
nieuwe, minder consciëntieuze schenkers arriveeren, slechts
bedacht op groote clientèle, wordt water gemengd in den wijn,
totdat ten langen leste er niet heel veel anders is dan dit,
ergo ieder zich kan laven en gelaafd worden, alleen langs
suggestieven weg nog iets te ontdekken valt van heteêle
druivensap. Edoch, in den tijd die daar ligt tusschen het
onvervalschte en de verwatering, wordt de massa geïmpregneerd met de het lichaam doortintelende aroma, die
nawerkt eeuwen en eeuwen. Waar zijn na 1900 jaren
de werkelijke volgelingen van Christus? Is de reformatie
niet opgegaan in een farizeïsche letterzifterij ? Maar toch,
maar toch hebben beide grootsche hervormingen denkomwentelingen aangebracht, waartegen na zooveel honderden van jaren het oude nog worstelt, maar die doorsijpelen
en doorsijpelen, immer en immer weder de schijn-adherenten dwingende, a contre-coeur, tot het afstand doen
van voorrechten, niet passende in het kader van de lang
vervlogen, maar in naam aangehouden prediking. Misschien
zelfs, en een schouwen der geschiedkundige gebeurtenissen
geeft grond het te gelooven, moeten tot pulver zijn verstoven die tweede, derde, vierde, vijfde ban om de eerste,
als een andere phenix, uit zijn asch te doen herrijzen.
Welgelukzalig hij, die inj^Se van den nectar genoot,
edoch dwaas hij die meendij dat goede drank geschikt
is voor deze'aarde! Elke niewve leer roept te voorschijn
een heirleger predikers mei eigen, soms frissche, maatvaak retrogradataire meeningen, die mede uitgaan om te
verkondigen het nog ongekende. Een aanwinst die herders
slechts, als zij niet zijn fervente propagandisten. Niemand doet een nieuw beginsel zooveel kwaad, als hij of
zij die a tort et a- travers aanhangers wint, alleen lettende op
quantiteit, niet op qualiteit. Niemand heeft Jezus woorden meer verbroddeld, diens willen en streven meer gedoofpot, meer verdonkeremaand dan Paulus. Hoe kon het
anders! Persoonlijk had hij hem niet gekend, niet gehoord,
en begrepen heeft hij hem nooit. Niet behooren tot eenige
partij, niet willen scheppen een vast omlijnde leer, lag
toen als nu boven het begrip der menschen. Zelf-denken,
zelf-onderzoeken, zelf-oordeelen, goed-doen zonder aan den
eindpaal de belooning, toen als nu een hoog-voelen, gaande
boven het begrip der massa. Om deze te lokken immer
noodig phrasen, beloften, voorspiegelingen van toekomstige
heerlijkheden, de schitter-tinteling van een reusachtiger!
fantasie-brillant, die het zonder moeite kan bemachtigen,
alleen maar door op te volgen het hocus-pocus van den
voorganger, die, lang niet altijd ter kwader trouw, zijn
doel hoopt te bereiken door het werven van een meerder-